Uşaklı halı tüccarlarından Celepzâde Abdullah Bey bir Avrupa gezisinde Almanya’da Uşak’ta ekilen kırmızı pancardan başka bir çeşit pancarın bulunduğunu öğrenir. Bu tohumdan takriben 8-10 kg kadar Uşak’a getirir. Meraklı çiftçilere dağıtır. Molla Ömer Oğlu Nuri Bey de bir miktar tohum alarak Kalfa Köyü’ndeki tarlasına eker ve memnuniyet verici sonuçlar elde eder. Nuri Bey ürettiği pancardan Pekmez ve köpük helvası yapmayı başarır. Bu tarihte ülkenin hiçbir yerinde şeker bulma imkânı olmadığı için ürettiği tatlı çeşitlerini satarak kazanç elde eder. Nuri Şeker, bu tarihten itibaren Uşak’ta bir şeker fabrikası kurmayı amaç edinir ve Nuri şeker öncülüğünde 19 Nisan 1923 yılında Uşak Terakki Ziraat Türk A.Ş. kurulur. Ortak olan köylülerden o dönemde para almak zor olduğundan para yerine Arpa, Buğday, Mısır, Tütün, Koyun hatta tavuk ve yumurta alınarak şirket ambarında toplanıp değer fiyatlarında satılarak ortakların hesaplarına işlenmiştir. Bu uğurda Nuri Şeker köy köy, gece gündüz gezerek köylüleri ikna edip şirket sermayesini 600 bin liraya yükseltir ve şeker fabrikası kurma fikrini anlatmak üzere Ankara’ya gider.

Başbakan Rauf Orbay, Tarım Bakanı Mehmet Sabri Toprak ve bazı hükümet yetkilileri ile görüşmeler yapar. Daha sonra Avrupa’daki şirketlerle görüşmeler yaparak fabrikanın yapılması için bir Çekoslovak firması ile anlaşma yapılır. 6 Kasım 1925’te temeli atılan Türkşeker Uşak Şeker Fabrikası, 17 Aralık 1926 Cuma günü işletmeye açılır. Açılış törenine bakanlar, milletvekilleri, valiler ve büyük bir halk topluluğu katılır. Hükümet adına İktisat Bakanı Rahmi Bey açılış kurdelasını keserek fabrikayı işletmeye açar. Nuri Bey, ilk çıkan şekerden 400 gramlık torbalar hazırlayıp Ankara’ya götürerek Atatürk, İsmet İnönü, bakanlar ve milletvekillerine dağıtır. Fabrika ilk açıldığı yılda bin 263 ton pancar işleyerek 114 ton kristal şeker üretmiştir. 1927 yılında 3 bin 664 çiftçi 15 bin 670 dekar pancar ekimi gerçekleştirmiştir. Kuruluş kapasitesi günlük 500 ton olan Türkşeker Nuri Şeker Uşak Şeker Fabrikası, günümüzde bin 800 ton günlük pancar işleme kapasitesine ulaşmıştır. Yılda ortalama 120 gün şeker üretim faaliyetlerine devam eden fabrika, günde ortalama 250 ton yılda ise ortalama 30.000 ton şeker üretmektedir. Fabrika, “Helal Gıda” ve “Gıda Güvenlik Sistemi Sertifikasyonu FSSC 22000” belgelerine sahiptir.

DİKKAT.. DİKKAT..

Uşak Valiliği tarafından sosyal medya platformundan yapılan açıklamada, “Türkiye'nin özel teşebbüsle kurulan ilk şeker fabrikası olmasıyla 17 Aralık 1926'dan beri ülkemizin sanayileşme hamlesinin öncülerinden olan Uşak Şeker Fabrikası 98. kuruluş yıl dönümünü kutluyor. Başta Nuri Şeker olmak üzere ülkemize bu değerin kazandırılmasında emeği geçen tüm vatandaşlarımızı saygı ve rahmetle anıyoruz” ifadesine yer verildi.

Editör: Emine Yetim