Uşak Çölyak ve PKU El Ele Derneği, glutensiz ürünlerle ilgili çalışmaları kapsamında, glutensiz lahmacun yapıp, üyelerine dağıttı. Uşak Çölyak ve PKU El Ele Derneği’nin yönetim binasındaki mutfak bölümünde, bir araya gelen kadınlar, glutensiz unlardan hazırladıkları hamurun yanında, içinde hiçbir şekilde alerjen ürün olmayan ve glutenli malzeme içermeyen kıymalı harç hazırladı. Dinlendirilen hamuru açarak, üzerine kıymalı harç kondu ve Uşak Çölyak ve PKU El Ele Derneği’nin fırında pişirildi. Fırında da glutensiz hiçbir şekilde ürün pişirilmediği ve bunun çaprazlama riskine karşı bir koruma olduğu ifade edildi. Fırında pişirilen mantı ve lahmacunlar, Uşak Çölyak ve PKU Ele Ele Derneği üyelerine servis edildi. Etkinlikle ilgili bir açıklama yapan Uşak Çölyak ve PKU El Ele Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Ömre Ümran Aydın, çölyak hastalarının glutensiz ürünlere ihtiyaç duyduğunu ve bunun için dernek olarak bir dizi çalışma yaptıklarını söyledi. Aydın, “Üyelerimiz dışarıda pide, lahmacun ve benzeri ürünleri tüketemiyorlar. Kendi unlarını götürseler dahi, fırınlarda daha önceden pişen glutenli undan yapılmış hamur işleri nedeniyle çaprazlama riski var. Çaprazlama sorunu nedeniyle her istediğimizde lahmacun ve pide gibi ürünler tüketemiyoruz. Bu nedenle böyle bir organizasyon yaptık ve bu tip yiyeceklere hasret kalan üyelerimize servis ettik. Çölyak hastalığı öldürücü değil ama, yaşamın bir çok alanında kişiyi kısıtlıyor. Çölyak hastası, istediği gibi önüne gelen her şeyi yiyemiyor. Sadece bu tip ürünlerde değil, lokantalardaki sulu yemeklerde dahi içinde un olup olmadığını soruyoruz. Çünkü en az bir un kırıntısı dahi, bir çölyak hastasının kıvranmasına ve acı çekmesine neden olur” dedi. Çaprazlama ile yaşanan rahatsızlıklara değinen Aydın, “Çölyak hastalığı veya glutene bağlı başka bir bozukluk teşhisi konulduğunda buğday, çavdar, arpa ve bunlardan elde edilen malzemelerden ve ürünlerden kaçınmanız gerektiği söylenecektir, ancak bilinmesi gereken çok önemli bir şey daha var. Evde kendi glutensiz reçetelerinizi denemeye başlamadan ya da bir yerde yemek yemeye karar vermeden önce, mutfakta glutenin gizlenebileceği tüm yerlerin farkında olmanız gerekir. Çünkü çölyak hastasının bedeninin bağışıklık sisteminin gereği olarak tepki vermesi için bir gluten kırıntısı yeter. Glutensiz diyetin yönetilmesi gereken en zor kısmı “ çapraz bulaşma” ‘dan kaçınmaktır. Çapraz bulaşma, glütensiz bir gıda veya gıda ürününün glüten içeren bir maddeye veya gıdaya maruz kalarak çölyak hastaları için kullanılamaz duruma gelmesidir. Çapraz bulaşma evde, restoranlarda ve diğer yiyecek servisi yerlerinde gerçekleşebilir. Yetiştirme, işleme ve üretim süreçleri gibi malzemelerin mutfağa ulaşmasından önce bile çapraz bulaşma riski vardır. Başta olası tüm çapraz bulaşma kaynakları ile baş etmek zor bir iş gibi görünse de, gıda ürünlerini ya da servis hizmetlerini aldığınız yerlerin güvenirliklerini sorgulayarak bunun üstesinden gelebilmekteyiz” ifadelerini kullandı. Gluten kaynaklarına değinen Aydın, şöyle konuştu: “Gluten evinizde bile birçok yerde farklı şekillerde saklanabilir. Gluten diyeti hakkında bir şey bilmeyen ya da yeni yeni öğrenen çocuğunuzun ve arkadaşlarının tükettikleri kuruyemişlerin hangisinde gluten olabileceğini kestiremezsiniz. Asla kuruyemiş tabaklarını ortada bırakmayın. Oyun hamurlarında genellikle buğday kullanıldığını biliyor muydunuz? Her zaman markalı oyun hamurları kullanın ya da googledan arayarak evde kendiniz yapmayı deneyin. Kağıt yapıştırıcıları ve parmak boyaları Bunlarda gluten vardır. Ancak derin bir yara olmadıkça deri tarafından emilmese de çocuklar elerini ağızlarına götürerek glutene maruz kalabilirler. Bunların çoğu artık sentetikten yapılmakta ise de satıcıyı web sitesinden sorgulayarak bu malzemelerin içerisinde gluten olmadığından emin olun. Gluten derin bir yara söz konusu değilse deri tarafından emilmez. Ancak bazı kozmetikler doğrudan ağızla temas ettiğinde tehlikeli olabilirler. Bu ürünlerde “glutensiz” ibaresini arayınız. Eczacılıkta kullanılan malzemeler gluten içerebilir. Kullandığınız ilaçların gluten içerip içermediğini doktorunuzdan sorgulayınız. Şampuan ve güneş yağlarının glutensiz olanı tercin ediniz. Sadece glutensiz ürünlerin tüketildiği tabak, çatal vb araçlar için bir havlu ayırınız ya da kağıt havlu tercih ediniz. Gluten sterilize edilemez, bu nedenle sünger veya bulaşık bezinde kalan gluten, temiz yüzeylere aktarılabilir. Bulaşıklarınızı elle yıkarsanız taze bulaşık suyu kullandığınızdan emin olun, çünkü sudaki gluten partikülleri durulama sırasında temiz bulaşıklara aktarılabilir” (SERKAN KARAYOL)