6 Şubat 2023 tarihinde gerçekleşen depremler, sadece fiziksel yıkımla değil, toplumsal bir travma ile de ülkemizi derinden etkiledi. Depremin ardından geçen iki yılın ardından, depreme hazırlık konusunda alınan önlemlerin yetersiz olduğu ve Türkiye’nin sıradaki büyük afeti çaresizce beklediği vurgulandı. TMMOB Uşak İnşaat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu tarafından yapılan açıklamada, 6 Şubat 2023’te meydana gelen depremler sonucunda 40 binin üzerinde bina yıkıldığı, 200 binin üzerinde binanın ise ağır hasar aldığı ifade edildi. Ayrıca, 11 ilde 14 milyonun üzerinde insanı doğrudan etkileyen bu felaketin sonunda 50 binin üzerinde vatandaşımızın hayatını kaybettiği kaydedildi. TMMOB Uşak İnşaat Mühendisleri Odası, bu büyük kayıpları anarken hayatını kaybeden yurttaşlarımızı rahmetle andı ve acılı ailelerine başsağlığı diledi. Ayrıca, bu tür büyük felaketlerin toplumda uzun süreli travmalara yol açtığı, bu yüzden sorumluların bir an önce tespit edilmesi ve hesap vermeleri gerektiği belirtildi.
Türkiye’nin, büyük bir kısmı aktif fay hatları üzerinde bulunan bir ülke olduğunu hatırlatan TMMOB Uşak İnşaat Mühendisleri Odası, deprem gerçeğiyle yaşamayı öğrenmek zorunda olduğumuzu belirtti. Ancak, bilimsel veriler ışığında Türkiye’nin depreme karşı hazırlıklı olmaması halinde, gelecekte çok daha büyük felaketlerle karşılaşabileceğimiz uyarısı yapıldı. Depremin yarattığı yıkım ve can kaybının boyutları göz önüne alındığında, bu tür felaketlerin önlenmesi için bilimsel ve mühendislik temelli önlemlerin alınması gerektiği vurgulandı. TMMOB Uşak, Türkiye’deki yapı stokunun belirsizliği konusunda endişelerini dile getirdi. 2012 yılında yürürlüğe giren 6306 sayılı Kanun’a rağmen, Türkiye genelindeki riskli yapılarla ilgili dönüşüm çalışmalarının çok yavaş ilerlediği ve yalnızca yüzde 10 oranında dönüşüm sağlanabildiği kaydedildi. TMMOB Uşak’ın açıkladığı verilere göre, 6-7 milyon riskli yapının sadece yüzde 10’unun dönüştürüldüğü, bu hızla devam edilmesi halinde tüm riskli yapıların dönüşümünün ancak 100 yıl sonra tamamlanabileceği ifade edildi.
TMMOB Uşak İnşaat Mühendisleri Odası, 6 Şubat depremleri sonrasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından verilen "650 bin konut inşa edileceği" sözünün de yerine getirilmediğini vurguladı. Cumhurbaşkanı’nın açıklamasında bir yıl içinde 319 bin konutun tamamlanacağı belirtilmişti. Ancak depremin üzerinden iki yıl geçmesine rağmen, yalnızca 201 bin konutun tamamlandığı Bakanlık tarafından açıklanmış durumda. Bu da vaat edilenin yalnızca yüzde 31’inin yerine getirildiği anlamına geliyor. Depremin ardından yapılan konutların kalitesine de dikkat çekildi. Tamamlanan konutların bulunduğu alanlarda elektrik, su ve kanalizasyon gibi altyapı hizmetlerinde yaşanan yetersizliklerin günlük yaşamı olumsuz yönde etkilediği belirtildi. Ayrıca, bu hızla ilerlenmesi durumunda, tamamlanması vaat edilen deprem konutlarının en az 4 yıl daha süreceği ifade edildi.
Köy konutları konusunda da büyük bir ilerleme kaydedilemediği belirtildi. Deprem bölgesinde yapımı vaat edilen 143 bin 271 köy konutunun yalnızca 22’sinin tamamlandığı, 31 bin köy konutunun ise 2024 yılının sonuna kadar tamamlanacağı bildirildi. Ayrıca, şu ana kadar ihalesi yapılan toplam köy konutu sayısının 60 bin civarında olduğu ifade edildi. Ancak bu sayılar, bölgedeki depremin etkisini tam olarak gidermeye yetmiyor.
Deprem bölgesinde bugün bile altyapı, sağlık, eğitim ve ulaşım gibi temel hizmetlerde ciddi sorunların devam ettiğine dikkat çekildi. Çadır kentlerde ve konteyner alanlarında yaşamaya devam eden depremzedeler, elektrik ve su kesintileri gibi zorluklarla karşı karşıya. Ayrıca, hijyen sorunları, temiz suya erişim eksiklikleri ve sağlık hizmetlerinin yetersizliği gibi önemli sorunlar, salgın hastalıkları riski oluşturuyor. Depremzedeler, başka felaketlerle de karşı karşıya kalıyor, örneğin sel ve yangın gibi olaylar yaşanabiliyor.
6 Şubat depremleri sonrası başlayan yargı süreçlerinde, yıkımın gerçek sorumlularının ortaya çıkarılmasında büyük bir eksiklik olduğu belirtiliyor. Şu ana kadar açılan davalarda, ölüme sebebiyet veren binaların sorumluları yargılanıyor, ancak sadece 60 kamu görevlisi hakkında soruşturma izni verilmiş durumda. İnşaat Mühendisleri Odası, yıkımda sorumluluğu bulunan herkesin yargı önüne çıkarılması gerektiğini vurguladı.
TMMOB Uşak İnşaat Mühendisleri Odası, yapı üretimi ve denetimi süreçlerinin sağlıklı bir şekilde yürütülmesi, riskli yapıların hızla dönüştürülmesi, deprem konutlarının yapım sürecinde hız ve kalite artışı sağlanması gerektiği konusunda ısrarcı oldu. Mühendislik hizmetlerinin tam ve etkin verilmesinin sağlanması ve yıkımda sorumluluğu olan kişilerin adil bir şekilde yargılanması gerektiği ifade edildi. Oda, tüm bu taleplerin hayata geçirilmesi için kamu idarelerinin ve ilgili tüm tarafların bir an önce harekete geçmesi gerektiğini belirtti.