Tarım ve Orman İl Müdürlüğü önemli bir duyuru yaparak çiftçilerimizi uyardı. Çayır tırtılı Sürvey çalışmalarının teknik personelleri tarafından yapıldığını anlatan yetkililer bu konuda duyarlı olmaya ve belirti görülmesi durumunda il ve ilçe müdürlüklerine acilen başvurmaları istendi.
Yapılan açıklamada, ‘’İlimizde ayçiçeği ekiliş alanlarında çayır tırtılı sürvey çalışmaları teknik personellerimizce devam etmektedir. Üreticilerimizin konuyla ilgili duyarlı olmaları ve herhangi bir zararlı belirtisi görüldüğü takdirde İl ve İlçe Müdürlüklerimize başvurmaları önemle duyurulur.’’
Tanımı ve Yayılışı
Ergin kanatları üzerinde beyaz sarı renkli çizgi ve lekeler olan, açık kahverenginde bir kelebektir. Erkek bireyler dişilere göre daha küçüktür, vücut uzunluğu 10-12 mm dir. Erkeklerin kanat açıklığı 18-20 mm iken dişilerin 20-26 mm’dir. Abdomen erkeklerde dişilere göre daha ince ve uzundur. Bu nedenle dinlenme anında abdomen ucu dişilerde kanatlar altında kalmakta, erkeklerde ise açıkça görülmektedir.
Oval şekilli ve parlak olan yumurta önce şeffaf ve renksiz olup, daha sonra portakal sarısına, larvanın çıkışına yakın griye döner. Yumurtalar 0.8–1.0 mm boyunda olup, 2–20 tanesi bir arada bırakılır. Birinci dönem larva boyu 1.5–2.5 mm, son dönemde ise 18–25 mm’dir. Olgun larva siyaha yakın yeşil renkli olup, sırt ve yanlarında boydan boya uzanan açık ve koyu renkli çizgiler vardır Pupa 8-13 mm uzunluğunda ve 3-4 mm genişliğindedir.Toprakta silindirik ve içi ağ ile örülü bir kokon içinde bulunur.
Özellikle sirken (Chenopodium spp.) ve diğer yabancı ot yapraklarının alt yüzüne bırakılan yumurtalar 2-10 günde açılır. Yumurtadan çıkan larvalar bitkiler üzerinde beslenmeye başlar. Zararlının 5 larva dönemi vardır. Larvalar birinci veya ikinci dönemden sonra kültür bitkisine geçer, burada oburca beslenir. Besin ve iklim şartlarına göre larva dönemi 14-22 gün sürmektedir. Olgunlaşan larva pupa dönemini geçirmek üzere toprağa iner. Kışı toprağın 5-7cm derinliğinde oluşturduğu, silindirik ve içi ağ ile örülü bir kokon içinde olgun larva olarak geçirir. İlkbahara girerken pupa olur. Pupa süresi 14-18 gün olup bunun ilk 4-5 günü prepupa süresidir. İlk erginler nisan ortalarında uçmaya başlar. Gece aktif olup, gündüz hareketsizdirler. Polen tozu ve nektar ile beslenen dişiler iki hafta kadar yaşar ve bir dişi 60-400 yumurta bırakır. Yılda 2–5 döl verir.
Zarar Şekli, Ekonomik Önemi ve Yayılışı
Larvalar, bitkilerin yaprak, tomurcuk ve çiçeklerini yiyerek beslenirler. Popülasyonun yüksek olduğu yerlerde tüm yeşil aksam zarar görür. Kültür bitkilerinin yapraklarında oburca beslenerek yaprakların sadece damarlarını bırakırlar. Zararlı ülkemizde Marmara, Ege ve Karadeniz Bölgeleri’nde saptanmıştır.
Konukçuları
Polifag bir zararlı olup, 40 familyaya ait 150 den fazla bitki türü konukçusudur.
Doğal Düşmanları ve Etkinlikleri
Predatörleri
Machimus annulipes (Brullé) (Dip: Asilidae)
Parazitoitleri
Apanteles spp. Foerster (Hym: Braconidae)
Ascogaster quadridentata Wesmael (Hym: Braconidae)
Chelonus oculator (F.) (Hym: Braconidae)
- annulipes (Nees) (Hym: Braconidae)
- scabrator (F.) (Hym: Braconidae)
Trichogramma euproctidis (Girault) (Hym: Trichogrammatidae)
- evanescens Westwood (Hym: Trichogrammatidae)
Hastalık Etmenleri
Bacillus thuringiensis var. kurstaki (Berliner)
- thuringiensis thuringiensis
Mücadelesi
Kültürel Önlemler
Bu zararlı ile mücadelede kültürel önlemler çok önemlidir. Bu önlemlerle çayır tırtılı daha sık ve büyük sorunlara neden olduğu ülkelerde bile önemli bir problem olmaktan çıkmıştır. Bu önlemler;
- Sonbaharda tarlalar derin sürülmelidir. Böylece pupa kokonlarının bir kısmı derine düşmekte ve kelebek toprak yüzüne çıkamamaktadır. Bir kısım kokonlar ise toprak yüzünde kalarak kuşlara yem olmakta veya kış soğuklarından olumsuz etkilenmektedir.
- İlkbaharda yabancı ot mücadelesi yapılmalıdır. Böylece yabancı otlara bırakılmış yumurtalar ve larvalar yok edilmiş olur. Kültür bitkilerinde de yabancı ot mücadelesinin sürdürülmesi aynı faydayı sağlayacaktır.
- İlkbaharda diskaro ile toprak işlemesi yapılmalıdır.
- Yonca, tırfıl, üçgül gibi yem bitkilerinin erken biçilmesi popülasyonun azaltılması bakımından önemli bir yöntemdir.
- Erken ekim yapılmalıdır.
Kimyasal Mücadele
İlaçlama zamanı
Tarlanın köşegenleri doğrultusunda zikzak yürünerek her 25-30 m’de bir olmak üzere metrekarede 10 adet larva saptandığında mücadeye başlanmalıdır. Mücadele en geç üçüncü dönem larvalara karşı yapılmalıdır.
Kullanılacak Bitki Koruma Ürünleri ve Dozları
Bakanlığın “Bitki Koruma Ürünleri Veri Tabanı" ile "Bitki Koruma Ürünleri Veri Tabanı Mobil Uygulaması” nda yayınlanan ve tavsiye edilen bitki koruma ürünü kullanılır.
Kullanılacak Alet ve Makineler
İlaçlamada hidrolik tarla pülverizatörü, sırt pülverizatörü kullanılır.
İlaçlama Tekniği
İlaçlama sabah veya akşam saatlerinde, rüzgârsız bir havada yapılmalıdır. İlaçların yaprakların alt yüzlerini de kaplayacak şekilde atılmasına özen gösterilmelidir.
Kaynaklar
https://www.tarimorman.gov.tr/
Editör: Uşak Haber Gazetesi
