Her yaşta görülebilse de özellikle orta yaşlarda daha yaygın olarak ortaya çıkar. Bu lekeler, yoğun güneş ışığına ya da solaryum gibi yapay UV ışınlarına maruz kalmanın bir sonucu olarak oluşabilir. Ayrıca bazı ilaçların yan etkisi veya belirli cilt sorunları nedeniyle de meydana gelebilir. Yüz, vücudun en çok güneşe maruz kalan bölgesi olduğundan, bu bölgede lekelenmeler daha sık görülür. Yüzdeki bu kahverengi lekeler, genellikle melazma olarak adlandırılır.
Melazma ve Belirtileri
Melazma, yaygın bir cilt sorunu olup, yanak, çene, alın, burun ve dudak üstünde koyu lekelere yol açar. Bu lekeler, cilt renginin bozulması anlamına gelen hiperpigmentasyon nedeniyle oluşur. Melazma, gebelik döneminde sıkça görülür ve bu nedenle "hamilelik maskesi" olarak da bilinir. Melazma, genellikle sağlık açısından tehlike oluşturmaz; ancak kozmetik nedenlerden dolayı tedavi uygulanabilir.
Melazma’nın Belirtileri:
Lekelerin kişinin ten renginden daha koyu olması
Lekelerin yüzün her iki tarafında da oluşması
Lekelerin büyük ve koyu olması
Lekelerin çene, dudak üstü gibi belirli bölgelerde yoğunlaşması
Melazma’nın fark edilmesi durumunda bir uzmana başvurmak önemlidir. Bu cilt sorunu, kişinin benlik saygısının azalmasına, anksiyete bozukluğu ve depresyon riskinin yükselmesine yol açabilir. Ancak, melazma fiziksel olarak herhangi bir zarara yol açmaz.
Yüzdeki Kahverengi Lekelerin Nedenleri
Yüzdeki kahverengi lekelerin başlıca nedeni, ciltte aşırı melanin üretimidir. Melanin, melanosit adı verilen hücreler tarafından üretilen ve cilde, saça ve gözlere renk veren pigmenttir. Melanositler güneş ışığına oldukça duyarlıdır. Vücut, güneş ışığına ne kadar çok maruz kalırsa, melanositler o kadar çok melanin üretir.
Diğer Nedenler:
Güneşe maruz kalmak
İlerleyen yaş
Hormonal değişiklikler
Genetik yatkınlık
Güneşe bağlı kahverengi lekeler, tıbbi olarak solar lentigo şeklinde adlandırılır ve yaşlanma sürecinin bir parçası olarak görülür. Kadınlar için hormonal değişiklikler de melazmanın yaygın bir nedenidir. Hamilelik ve doğum kontrol hapları, östrojen ve progesteron hormonlarının seviyelerinde değişikliklere yol açarak melazmayı tetikleyebilir.
Risk Faktörleri
Melazma herkeste görülebilir; ancak bazı kişiler daha yüksek risk altındadır. Risk faktörleri arasında cinsiyet, koyu tenli olmak ve aile öyküsünde melazma bulunması yer alır. Östrojen ve progesteron hormonları melazmayı tetiklediği için kadınlar daha yüksek risk altındadır. Koyu tenli kişilerde melanin üretimi daha fazla olduğu için melazma görülme olasılığı da artar.
Teşhis ve Tedavi Yöntemleri
Melazma teşhisi genellikle görsel muayene ile konur. Ancak bazı durumlarda biyopsi veya Wood lambası incelemesi gibi testler gerekebilir.
Tedavi Yöntemleri:
Topikal Tedaviler: Cilt rengini açıcı kremler kullanılabilir. Bu kremler, melanin üretimini azaltan hidrokinon içerir. Sivilceye bağlı lekeler için retinoid, alfa hidroksi asit gibi bileşenler içeren kremler de önerilebilir.
Estetik İşlemler: Lazer tedavisi, kimyasal peeling, mikrodermabrazyon ve kriyocerrahi gibi prosedürler uygulanabilir.
Korunma Yöntemleri
Yüzdeki kahverengi lekelerin önlenmesi için güneşten korunmak çok önemlidir. Bunun için:
En az 30 SPF güneş kremi kullanılmalı ve iki-üç saat aralıklarla yeniden uygulanmalıdır.
Güneşten koruyucu açık renkli ve bol kıyafetler giyilmelidir.
Geniş kenarlı şapka veya şemsiye kullanılmalıdır.
Cildi iyi nemlendirmek de önemlidir. Cilt kuruluğu ve tahriş, lekelerin koyulaşmasına neden olabilir. Bu nedenle, nazik bir temizleyici ve iyi bir nemlendirici kullanılmalıdır. Yüzdeki koyu lekelerle başa çıkmak için bu yöntemler takip edilerek sağlıklı ve parlak bir cilt elde edilebilir.
