Uşak’ın Eşme ilçesinde 1925 yılında dünyaya gelen, halkın gönlünde yer etmiş, iz bırakmış, örnek bir eğitimci ve unutulmaz bir şairdi Adil Turan. Kimi zaman sıralarda öğrencilerine ışık tuttu, kimi zaman okul koridorlarında müdür kimliğiyle adaletin sesi oldu. Kalemiyle milletine, duruşuyla memleketine aşık bir yürek olarak hem edebiyat tarihine hem Uşak’ın kültürel belleğine adını yazdırdı.
"Türkiyem": Anadolu'nun Nabzını Tutmuş Bir Şiir
Adil Turan’ın kaleminden çıkan “Türkiyem” şiiri, yalnızca mısralardan ibaret bir yazı değil; toprağın kokusunu, dağın sessizliğini, çiftçinin nasırlı elini ve çocuğun gözündeki umudu anlatan bir memleket destanıdır. Öyle ki bu şiir yıllar boyunca ders kitaplarında yer almış, nesillerin yüreğinde Türkiye sevgisini büyütmüştür.
“Vurulmuşum toprağına taşına, / Yerde gezen, gökte uçan kuşuna…”
Bu dizeler, yalnızca bir şairin duygusu değil, Anadolu insanının ortak hissiyatının ifadesidir. Memleketi yalnız sevmekle kalmayan; onu yazan, dillendiren ve koruyan bir bilincin sesidir Adil Turan.
Öğretmenlikten Meclis'e Uzanan Bir Yolculuk
Adil Turan yalnızca edebiyatın değil, eğitimin de emektarıydı. Türkçe öğretmeni, okul müdürü ve Uşak Milli Eğitim Müdürü olarak görev yaptı. Eğitimde adaleti, öğrencide umudu, kitapta aydınlığı savundu. 1965 yılında 14. Dönem Uşak Milletvekili olarak TBMM’de görev aldı.
Meclis arşivlerinde İsmet İnönü ve Bülent Ecevit’le çekilmiş fotoğrafları, o dönemde fikirleriyle ve tevazusuyla nasıl değer gördüğünün sessiz kanıtıdır.
Uşak’ın Yüz Akı, Eşme’nin Gönül Sesi
Adil Turan, memleketinin yalnızca bir evladı değil; onun hafızası, sesi, vicdanıydı. “Benim çiğdem kokulu memleketim” diye betimlediği yurdu, onun her satırında can buldu.
7 Haziran 2003’te aramızdan ayrıldı ama ardında bıraktığı şiirler, hizmetler ve iyi insan olmanın sade mirası, Uşak’ın taşına toprağına işlemiş durumda.
Bir Vefa Borcu Daha…
Bugün Adil Turan’ın adı bir caddeye, bir okula ya da bir kültür merkezine verilmese de onun adı, her vatanseverin duasında, her öğrencinin kalbinde yaşıyor.
Uşak, böylesine onurlu bir evladıyla her zaman övünmeli.
TÜRKİYEM
Vurulmuşum toprağına taşına,
Yerde gezen, gökte uçan kuşuna.
Baharına, yazına, kara kışına
Vurulmuşum.
Eli kalem ,eli kazma, eli kürek tutan,
Yüzü toprak kokan,
Sınırlarında omuz omuza yatan
İnsanlarına...
Benim iyi yürekli kardeşlerim
Hep senin dostlarındır,
Benim çiğdem kokulu memleketim.
Ekin biçtim tarlalarında demet, demet,
Kaval çaldım, koyun güttüm yaylalarında;
Tuza bandım ekmeğimi.
Kolumu yastık yaptım düzünde, bayırında.
Kesemde bereket, gönlümde servetim,
Dizimde kuvvet, torbamda katık;
Damarlarımda dolaşan memleketim.
Gözlerin ne güzel deniz mavisi,
Ormanların urban olmuş yeşil yeşil;
Uzanır kolların nehirler boyu,
Sıcak kucağında saadetim.
Benim çiğdem kokulu memleketim.
Nice türküler yakıldı senin için;
Destanlar yazıldı ,bayrak, bayrak,
Davullar vuruldu, dize geldi zeybeklerin.
Kapında nöbet tuttu yıllar yılı.
Gençliğim, heyecanım, gayretim.
Gözümde nur içimde sevgi,
Elimde saz, dilimde türkü memleketim.
Adil Turan
