Günümüz dijital çağında internet, hayatın her alanında vazgeçilmez bir araç haline geldi. Ancak bu kolay erişim ve sınırsız bağlantı hali, beraberinde yeni bir psikiyatrik tehdidi de getiriyor: İnternet bağımlılığı. Uzman Psikiyatri Dr. Ahmet Cemal Bal, internetin yalnızca bilgi ve eğlence aracı olmadığını, aynı zamanda bireyin ruhsal dengesini bozabilecek ciddi bir bağımlılığa dönüşebileceğini vurguladı.
“Bağlantı” Zannedilen İzolasyon: Sosyal Hayatı Gölgeliyor
Dr. Bal, “İnternet kullanımına ayrılan zaman, eşe, çocuğa, işe ve sosyal ilişkilere ayrılması gereken zamanı çalıyor” diyerek, internet bağımlılığının hayatın tüm cephelerine zarar verdiğini ifade etti. Özellikle okul, iş ve ebeveynlik gibi temel sorumlulukların ihmal edilmesi, bağımlılık kriteri olarak değerlendiriliyor.
DSM V’e Henüz Girmedi Ama Klinik Olarak Tanımlanıyor
Her ne kadar internet bağımlılığı henüz Amerikan Psikiyatri Birliği’nin tanı kılavuzu olan DSM V’e resmi olarak girmemiş olsa da, uzmanlar bu durumu obsesif kompulsif bozukluk ya da dürtü kontrol bozukluğu çerçevesinde ele alıyor. Tedavi süreçleri ise genellikle davranışsal terapi ve eşlik eden ruhsal hastalıkların kontrolünü kapsıyor.
İnternet Bağımlılığı Beş Başlıkta Toplanıyor
İnternet bağımlılığı; siber seks, kompulsif bilgi arama, online ilişki bağımlılığı, bilgisayar oyunları ve kompulsif internet kullanımı olarak beş ana başlık altında sınıflandırılıyor.
Siber seks bağımlılığı: Gerçek ilişkileri bozan sanal cinsel içerik tüketimi
Online ilişki bağımlılığı: Yüz yüze ilişkilerin yerine dijital arkadaşlıkları koyma
Kompulsif bilgi arama: Kontrolsüz veri toplama alışkanlığı
Oyun bağımlılığı: İş gücü ve zaman kaybına yol açan dijital oyunlara düşkünlük
Kompulsif net kullanımı: Online alışveriş, borsa ve müzayede sitelerine aşırı bağımlılık
Bağımlı Olup Olmadığınızı Anlamak İçin Kendinize Sorun
Dr. Bal, aşağıdaki belirtilerin birçoğunun görülmesinin, internet bağımlılığı konusunda risk taşıdığına işaret etti:
Planlanandan fazla çevrim içi kalmak
Sosyal çevrenin “çok fazla internette zaman geçiriyorsun” uyarıları
İnternetteyken kendini kaybetme, çevreden kopma
Fiziksel ve ruhsal yakınmalarda artış
Yalan söyleme, gizleme, internetle ilgili suçluluk hissi
Çevrim dışı kalınca huzursuzluk, sinirlilik hali
İnterneti yalnızlık, stres, depresyon gibi sorunlardan kaçmak için kullanma
Fiziksel ve Duygusal Yansımalar: Sadece Zihin Değil, Beden de Zarar Görüyor
İnternet bağımlılığı yalnızca psikolojik değil, fizyolojik sorunlara da yol açıyor. Uzun süreli ekran maruziyeti; uykusuzluk, göz yorgunluğu, karpal tünel sendromu, kilo dalgalanmaları gibi birçok rahatsızlığı tetikliyor. Duygusal düzlemde ise depresyon, kaygı, sosyal geri çekilme ve sinirlilik hali en sık karşılaşılan belirtiler arasında yer alıyor.
Tedavi Mümkün: Farkındalık ve Müdahale Öncelikli Adımlar
Tedavide, bireyin internet kullanım alışkanlıklarının detaylı analizi, eşlik eden ruhsal bozuklukların tedavisi ve bilişsel davranışçı terapi en etkili yöntemler arasında yer alıyor. Dr. Bal, “Tedavi mümkün ama en önemlisi erken fark etmek ve adım atmaktır. Aksi halde, bağımlılık tüm sosyal ve bireysel dengeleri altüst eder” uyarısında bulunuyor.
