Hipertansiyon Nedir? Ne Zaman Tehlike Oluşturur?
Dr. Ali Başçı, hipertansiyonun kalbin kasılması (sistol) ve gevşemesi (diastol) sırasında ölçülen kan basıncının normalin üzerine çıkması durumu olduğunu belirtti. “Büyük tansiyon 140 mmHg, küçük tansiyon ise 85 mmHg’yi geçtiğinde hipertansiyondan söz edebiliriz” diyen Başçı, bu değerlerin yaşa bakılmaksızın yüksek tansiyon olarak kabul edilmesi gerektiğini söyledi.
Türkiye’de Her 3 Kişiden 1’i Hipertansiyon Hastası
Türk Kardiyoloji Derneği ve Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği’nin çalışmaları, Türkiye’de hipertansiyonun erişkin nüfusta %35 oranında görüldüğünü ortaya koyuyor. Yaş ilerledikçe oran artıyor; 60 yaş üzeri bireylerde bu oran %70’e kadar çıkıyor.
“Tansiyonunuzu Belirti Olmasa da Ölçtürün”
Dr. Başçı, hipertansiyonun çoğu zaman belirti vermeden ilerlediğine dikkat çekerek şu uyarıda bulundu:
“Baş ağrısı, baş dönmesi gibi belirtiler olabileceği gibi tamamen sessiz de seyredebilir. Yapılan araştırmalar, hipertansiyon hastalarının yarısının bu durumdan habersiz yaşadığını gösteriyor.”
Tansiyon Ne Zaman ve Nasıl Ölçülmeli?
Doğru tansiyon ölçümünün önemine değinen Dr. Başçı, “Tansiyon, günün farklı saatlerinde değişkenlik gösterir. Dinlendikten sonra, tercihen ikindi saatlerinde hem sağ hem sol koldan ölçüm yapılmalı. Birden fazla ölçümde en yüksek değer dikkate alınmalı” dedi. Başçı ayrıca “beyaz önlük hipertansiyonu” denilen doktor karşısında yükselen tansiyonun da dikkate alınması gerektiğini vurguladı.
Hipertansiyon Böbrekleri Nasıl Etkiler?
Hipertansiyonun böbrek fonksiyonlarıyla doğrudan ilişkili olduğunu söyleyen Başçı, “Böbrekler kan basıncını düzenleyen hormonları üretir. Bu nedenle hipertansiyon, bir bakıma böbreklerin hastalığıdır. Aynı şekilde böbrek hastalarında da yüksek tansiyon sık görülür” açıklamasında bulundu.
Sekonder Hipertansiyon Nedir?
Tüm hipertansiyon vakalarının %90’ı nedeni belli olmayan primer hipertansiyon iken; böbrek hastalığı, damar darlığı veya hormon bozukluklarına bağlı gelişen vakalara “sekonder hipertansiyon” deniyor. Bu hastalarda tansiyon, altta yatan hastalık tedavi edilmeden düzelmiyor.
Tedavi Şart Mı? Hangi Aşamada İlaç Kullanılmalı?
Başçı, hafif düzeyde tansiyon yüksekliğinde öncelikle ilaçsız önlemlerin uygulanabileceğini belirtti:
“140-150 mmHg arası tansiyonu olan ve risk taşımayan hastalarda tuz kısıtlaması, egzersiz, kilo kontrolü ve sigarayı bırakma gibi önlemlerle 6 ay içinde sonuç alınmazsa ilaç tedavisine geçilir.”
İlaç Kullanımı: Ömür Boyu Devam Eder Mi?
Dr. Başçı, hipertansiyon ilaçlarının ömür boyu kullanılması gerektiğini vurguladı:
“Tansiyon normale inse de ilaç bırakılmamalı. İlacı bırakmak tansiyonun yeniden yükselmesine ve ciddi komplikasyonlara neden olabilir. İlaca bağlı bir sorun yaşanıyorsa mutlaka hekimle görüşülmeli, kendi kendine ilaç kesilmemeli.”
Ani Tansiyon Düşüşlerinden Kaçının!
Bazı istisnai durumlar (kalp yetmezliği, beyin kanaması, aort diseksiyonu gibi) dışında tansiyonun ani şekilde düşürülmesinin tehlikeli olabileceğini belirten Dr. Başçı, özellikle yaşlı bireylerde bu konuda dikkatli olunması gerektiğini ifade etti.
Bazı İlaçlar Tansiyonu Yükseltebilir
Doğum kontrol hapları, kortizon ve bazı romatizma ilaçlarının tansiyonu yükseltebileceğini belirten Başçı, bu ilaçların tansiyon kontrolü altındaki bireylerde dikkatle kullanılması gerektiğini söyledi. Hipertansiyon, sessiz ilerleyen ama ciddi sonuçlar doğurabilen bir hastalık. Her yaş grubunun düzenli olarak tansiyonunu ölçtürmesi gerektiğini vurgulayan Dr. Başçı, erken teşhis ve yaşam tarzı değişiklikleriyle hipertansiyonun önlenebileceğini veya etkilerinin azaltılabileceğini söylüyor.