Yeme-içme sektöründe uzun süredir tartışılan bahşiş ve servis ücreti uygulamaları için yeni bir model gündeme geldi. Türkiye Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmeleri Derneği, sektörde yaklaşık 2 milyon çalışanı doğrudan ilgilendiren bu konuda, bahşişin kredi kartı ve dijital ödeme sistemleri üzerinden tamamen gönüllülük esasına dayalı biçimde tahsil edilebilmesini sağlayacak bir düzenleme çağrısında bulundu.
Dernek tarafından yapılan değerlendirmede, servis ücretinin mevcut mevzuatta yer alan ve işletmeler aracılığıyla çalışanlara aktarılan bir gelir kalemi olduğu, bahşişin ise hizmetten duyulan memnuniyete bağlı olarak tüketicinin tercihine göre verilen gönüllü bir ödeme biçimi olduğu vurgulandı. Bu iki uygulamanın sıklıkla aynı başlık altında tartışılmasının kamuoyunda kafa karışıklığı yarattığına dikkat çekildi. TURYİD’e göre en önemli sorunlardan biri, gönüllülük esasına dayalı bahşişin modern ödeme sistemlerine entegre edilememesi. Dernek, bu eksikliğin giderilmesi hâlinde hem çalışanlar hem de tüketiciler açısından daha şeffaf ve dengeli bir yapının oluşabileceğini savunuyor.
“Gönüllü Bahşiş İçin Kredi Kartı Altyapısı Yok”
TURYİD Yönetim Kurulu Başkanı Kaya Demirer, Türkiye’de bugün kredi kartı aracılığıyla tamamen gönüllülük esasına dayalı bahşiş bırakılmasını mümkün kılan bir sistem bulunmadığını ifade etti. Demirer, bu nedenle tüketicilerin açık şekilde bilgilendirilmesi, POS cihazlarında bahşiş ekleme seçeneğinin sunulması ve çalışanların da söz sahibi olduğu ortak dağıtım mekanizmalarının kurulması gerektiğini dile getirdi. Demirer, kredi kartıyla gönüllü bahşiş sisteminin yeni yıl ile birlikte yasal zemine kavuşabileceğine inandıklarını belirterek, bu sürecin sektörde uzun süredir beklenen bir düzenleme olduğunu söyledi.
“Bahşişin Vergisini İşletmeler Üstlenebilir”
Bahşiş ve servis ücretinin aynı başlık altında değerlendirilmemesi gerektiğini vurgulayan Demirer, gönüllü bahşişin kredi kartıyla ödenmesine imkân tanınması hâlinde, yüzde 10’luk bahşiş vergisinin işletmeler tarafından karşılanabileceğini açıkladı. Bu yaklaşımın, hem çalışanların gelirlerinde belirsizliği azaltacağını hem de kamuoyundaki tartışmaları daha sağlıklı bir zemine taşıyacağını ifade etti. Demirer ayrıca, kamunun bu süreçte alacağı tutumun belirleyici olacağını belirterek, Hazine ve Gelir İdaresi’nin sembolik sayılabilecek bir stopaj oranıyla sistemi desteklemesinin, kamu-özel sektör dayanışması açısından güçlü bir örnek oluşturacağını dile getirdi. Böyle bir modelle, yaklaşık 2 milyon hizmet sektörü çalışanının gelirlerinde gözle görülür bir artış sağlanabileceği vurgulandı.
Yeni Modelin Çerçevesi
Önerilen model kapsamında, kredi kartıyla ödeme sırasında POS cihazlarında müşteriye bahşiş ekleme seçeneği sunulması, bahşiş tutarlarının işletmenin ticari gelirinden ayrı şekilde izlenmesi ve çalışanlara şeffaf biçimde dağıtılması öngörülüyor. Dağıtım sürecinde ise çalışan ve işveren temsilcilerinin birlikte yer aldığı mekanizmaların devreye alınması planlanıyor. TURYİD, ilgili kamu kurumlarıyla yürütülen görüşmelerin sürdüğünü belirterek, hem tüketici hassasiyetlerini hem de yeme-içme sektöründe emeğin karşılığını gözeten sürdürülebilir bir yapının oluşturulmasını hedeflediklerini açıkladı.
