İstanbul Teknik Üniversitesi ve TÜBİTAK iş birliğinde başlatılan NeuroBridge adlı proje kapsamında, beyin sinyalleri ile bilgisayarlar üzerinde yazı yazabilen, oyunları kontrol edebilen sistemler başarıyla test edilmeye başlandı.
Nöral arayüz, bireyin beyin aktivitesini doğrudan dijital sinyallere dönüştürerek cihazlara komut verebilmesini sağlıyor. Bu sistem sayesinde bilgisayar, tablet, protez gibi cihazlar yalnızca düşünce gücüyle yönetilebiliyor. Uzmanlar, bu teknolojinin özellikle felç geçirmiş bireyler ve konuşma yetisini kaybetmiş hastalar için umut verici olduğunu belirtiyor.
İstanbul Teknik Üniversitesi'nden Doç. Dr. Sibel Korkmaz, sistemin ilk başarılarını şöyle özetliyor: "Kullanıcılarımız sadece düşünerek yazı yazabiliyor, basit dijital görevleri yerine getirebiliyor. Bu, Türkiye için dev bir adım."
Nöral arayüz teknolojileri, yalnızca tıbbi alanda değil, savunma ve endüstri gibi kritik sektörlerde de dikkat çekiyor. ASELSAN’ın da bu alanda teorik çalışmalar yürüttüğü, uzaktan komutlu sistemlerde zihin gücünün etkin hale getirilmesine yönelik projeler geliştirdiği bildirildi.
Ankara Üniversitesi Nöroloji Anabilim Dalı'ndan Prof. Dr. Harun Yalçın, özellikle iletişim yeteneğini kaybeden bireyler için bu sistemin hayati önem taşıdığını ifade ederek, "Konuşamayan bireyler artık düşüncelerini yazıya dökebilecek. Bu sistem, onların yeniden sesini duyurmalarını sağlayacak," dedi.
Öte yandan, nöral arayüzlerin etik boyutu da tartışma konusu haline geliyor. Beyin verilerinin mahremiyeti, üçüncü taraf müdahalelere açık olup olmaması gibi konular, önümüzdeki yıllarda yasal düzenlemeleri zorunlu kılacak gibi görünüyor. Uzmanlar, bu teknolojilerin yaygınlaşmadan önce sıkı bir denetim ve yasal çerçeveye oturtulması gerektiğini vurguluyor.
Sağlık Bakanlığı ise özellikle felçli bireyler, ALS hastaları ve kas erimesi gibi nörolojik sorunlar yaşayan bireylerin bu sistemlerden faydalanması için proje bazlı destek modellerini gündemine aldı.
Nöral arayüz sistemleri, yakın gelecekte insan-makine etkileşimini kökten değiştirme potansiyeline sahip. Türkiye'nin bu alandaki yerli üretim ve akademik araştırmalarla sürece dâhil olması, ülkemizi küresel teknoloji yarışında daha görünür kılmaya aday.
