Uşak İli Banaz İlçesi Karacahisar Köyü sınırları içerisinde yer alan ve bölgedeki doğal zenginliklerden biri olan Çokrağan Mağarası, Eskişehir Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu tarafından "Tabiat Varlığı B-Grubu Mağara" olarak tescillendi. Bu karar, 4 Aralık 2023 tarihinde alındı ve mağaranın korunması için resmi bir adım atılmış oldu. Tescil kararının ardından, 27 Kasım 2024 tarihinde alınan Bakanlık Makam Oluru ile süreç resmileştirildi. Bakanlık makamının onayının ardından, 10 Aralık 2024 tarihinde Resmî Gazete ’de yayımlanan karar, Çokrağan Mağarası’nın hukuki olarak doğal bir varlık olarak korunmasına yönelik tüm yasal süreci tamamlamış oldu.
Uşak’ın içme suyu Çokrağan Mağarası’ndan çıkmaktadır. Yukarı Karacahisar Köyü kuzeyinde Çalüstü Tepe’nin bulunduğu alanda yer alır. Jura yaşlı rekristalize kalkerler içinde gelişmiş bir mağaradır. Mağaranın toplam uzunluğu 2050 metredir. Çok katlı bir mağaradır. Üç seviyeden oluşmaktadır. İlk seviye 1372 metrede yer alır. Bu seviyede damlataşı oluşumu mevcut değildir. Bu seviyenin 15 metre altında başka bir seviye yer almaktadır. Alt seviyede ise Uşak’ın su ihtiyacını karşılayan Çokrağan kaynağı yer alır. Bu seviyenin uzunluğu 1100 metre olarak ölçülmüştür. Bu katta damlataşı oluşumu devam etmektedir. Çokrağan kaynağının çıkış yaptığı yerin yükseltisi 1342 metredir.
Çokrağan Mağarası, bölgenin zengin doğal mirası arasında yer almakta olup, jeolojik yapısı ve biyolojik çeşitliliğiyle dikkat çekmektedir. Mağara hem ekolojik açıdan hem de bilimsel araştırmalar açısından büyük bir öneme sahiptir. Çeşitli fosil kalıntıları ve endemik bitki türlerine ev sahipliği yapması, bu mağaranın korunmasını daha da önemli hale getirmektedir. Tabiat Varlığı olarak tescil edilmesi, Çokrağan Mağarası'nın doğal dokusunun korunmasına katkı sağlayacak ve çevreyi koruma bilincinin artırılmasına yardımcı olacaktır. Ayrıca, bölgedeki ekoturizm potansiyelini de artırması beklenmektedir. Bu tescil hem çevre bilincinin geliştirilmesi hem de bölge halkının ekonomik kalkınmasına katkı sağlamak amacıyla önemli bir fırsat sunmaktadır. Mağara, bölgesel ve ulusal düzeydeki koruma çalışmalarına dahil edilerek, gelecekteki nesillerin bu doğal zenginlikten faydalanmasını sağlamayı hedeflemektedir. Çokrağan Mağarası'nın tescili ile ilgili alınan karar, Türkiye'nin çeşitli illerindeki diğer doğal ve kültürel varlıkların korunmasına yönelik bir örnek teşkil etmektedir.