Günlük hayatın büyük bölümünü masa başında geçirenler için ergonomi artık bir konfor tercihi değil, sağlık açısından temel bir ihtiyaç. Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Mustafa Burak Türkoğlu, uygun olmayan çalışma ortamlarının zamanla bel, boyun, sırt ve omuz ağrılarından karpal tünel sendromuna, omurga eğriliklerine ve görme yorgunluklarına kadar pek çok şikâyete yol açtığını belirtiyor. Ergonomik bir çalışma düzeni, hem verimi artırıyor hem de uzun vadeli kas-iskelet hasarlarını önlemeye yardımcı oluyor.
Sandalye seçimi: Ayarlanabilirlik ve denge en kritik unsur
Türkoğlu’na göre çalışma masasının en temel unsuru, doğru seçilmiş bir sandalye, Yüksekliği ayarlanabilen, Kolçakları dirseği 90 derece destekleyen, Tekerlekli ve döner mekanizmalı, Orta sertlikte oturma yüzeyine sahip sandalyeler omurga sağlığını koruyor. Aşırı sert sandalyeler eklemlere yük bindirirken, çok yumuşak modeller omurga desteğini azaltarak duruş bozukluklarına neden olabiliyor. Sallanan modeller ise omurgadaki yükü dağıtarak uzun süreli oturumlarda rahatlama sağlıyor.
Sandalye yerine kullanılabilecek alternatifler
Backless ergonomik denge tabureleri: Sırt desteği olmadan doğal duruşu teşvik eder ancak kas yorgunluğu yapabilir.
Pilates topu: Merkez kaslarını aktif tutar, hareketsizliği azaltır; ancak sürekli kullanım önerilmez.
Masada ergonomi: Ayarlanabilir yükseklik ve doğru yüzey
Doğru masa seçimi, kolların rahatça hareket edebilmesini sağlayan genişlikte olmalı. Ayarlanabilir masalar hem oturarak hem ayakta çalışmaya imkân tanıyarak dolaşım sorunlarını ve kas kısalmalarını azaltıyor. Özellikle dizüstü bilgisayar kullananlar için stantlar boyun eğilmesini engelleyerek omurga hizasını koruyor.
Destekleyici aksesuarlar: Küçük dokunuşlarla büyük fark
Türkoğlu, ergonomiyi tamamlayan ekipmanların iş verimini ciddi şekilde artırdığını belirtiyor:
Ayak desteği (footrest): Ayakların yere tam basmadığı durumlarda kan dolaşımını düzenler.
Bilek desteği (wrist rest): Karpal tünel riskini azaltır, jel modeller önerilir.
Monitör ve laptop stantları: Ekranı göz hizasında tutarak boyun eğilmesini önler.
Dirsek desteği: Omuz ve boyun kaslarındaki yükü hafifletir.
Sırt korsesi: Duruş farkındalığı sağlar ancak uzun süreli kullanım uygun değildir.
Bel yastığı: Bel boşluğunu doldurarak doğal omurga kavisini destekler.
Ekran–göz mesafesinin 50–70 cm, ekran üst çizgisinin ise göz hizasında veya biraz altında olması gerektiği de önemli ergonomi kriterleri arasında.
Sağlıklı çalışma düzeni yaşam kalitesini artırıyor
Dr. Türkoğlu’na göre ergonomik düzenlemeler sadece ağrıları azaltmakla kalmıyor, aynı zamanda uzun vadede omurga sağlığını koruyarak yaşam kalitesini yükseltiyor. Doğru masa, doğru sandalye ve uygun aksesuarların ideal bir çalışma ortamı için tamamlayıcı olduğunu vurgulayan Türkoğlu, “Sağlıklı bir gelecek doğru pozisyonla başlar” diyerek masa başında çalışan herkese ergonomi bilincini hatırlatıyor. (doktortakvimi)
