Islah süreci sonunda geliştirilen Eşme koyunu et verimiyle yetiştiricinin vazgeçilmezi oldu.
Elit sürüler, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yürütülen "Halk Elinde Islah Projesi" kapsamında yetiştiricilere teslim edildi.
Islah çalışmalarını yürüten Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Hayvan Yetiştirme Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Orhan Karaca koyunun özeliklerine değindi. Çalışmalara başladıkları dönemde bu koyunu kıvırcık tipi olarak tanımladıklarını ancak özgün bir ırk olduğunu gördüklerini belirten Karaca, şu bilgileri verdi: "Eşme koyunu yetingen bir hayvan. Yani sınırlı bakım ve beslemeyle çok yüksek diyebileceğimiz performans veriyor, yaklaşık 3 ayda kasaplık hale gelebiliyor. Et kalitesinin yüksek olması, yağsız, kuyruksuz bir hayvan olması özellikle bu bölgede tercih edilen bir hayvan yapıyor. Özellikle kurban kesimlerinde de tercih edilen bir hayvan. Biz et verimliliğini ve canlı ağırlığı öne çıkaran bir ıslah projesi yaptık. Yani kuzuları 3 ayda 45 kilogram ağırlığa gelebiliyor. Zaten kuzu eti üretiminde beklenen de budur. Kasaplık kuzuda dünya standartlarına da uygundur."
Aynı üniversitede Biyometri ve Genetik Anabilim Dalı Öğretim Üyesi olan Prof. Dr. İbrahim Cemal de proje kapsamında et kalitesinin ön plana çıktığı elit ve taban sürüler oluşturduklarını belirterek, "Hayvanlar hem çoğuz doğuruyor hem de hızlı gelişiyor. 100 hayvandan 144 kuzu elde ediyoruz. Bu ciddi bir rakam. Tabii et gelişim hızını yükseltirken yağlanma riski var. Biz de ultrason teknolojisiyle eti fazla, yağı az hayvanları damızlık seçerek bunun önüne geçtik. Şu an 6 bin 300 hayvanda, 40'ın üzerinde sürüde proje sürüyor." diye konuştu.
Uşak Tarım ve Orman Müdürü Nihat Ağan, ince dudaklı olmasıyla meradaki kısa otlardan yararlanabilen Eşme koyununun susuzluğa karşı çok dayanıklı olduğunu belirtti.
Ağan, bakanlık olarak elit sürülerde koyun ve kuzu başına 80 lira, taban sürülerde 40 lira destek verildiğini, koçlara da 300 lira destek sağlandığını dile getirerek, verilen destekler ve yetiştiricilerin sahip çıkmasıyla hayvan varlığının hızla arttığını kaydetti.
Eşme koyunu için ıslah çalışmaları 2007 yılında TÜBİTAK desteğiyle Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Hayvan Yetiştirme Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Orhan Karaca liderliğindeki ekip tarafından başlatılmıştı.
Eşme Koyun Cinsi Özellikleri
Eşme koyunu özellikle başta Uşak olmak üzere Uşak ilinin ilçesi olan Eşme’de yetiştirilmektedir. Et üretimi yönünden oldukça kaliteli bir ırk olan Eşme koyun ırkının kökeni Dağlıç ırkıdır. Zaman içerisinde Kıvırcık koyun cinsi ile melezlenme sonucu Eşme ırkı meydana gelmiştir.
Kombine bir ırk olarak bilinen Eşme koyun ırkı, daha sonra da Sakız koyun ırkının melezlenmesi sonucunda elde edilmiştir.
Eşme koyun ırkı verimi yönünden oldukça dikkat çekmektedir. Her türlü hava şartına oldukça kısa sürede uyum sağlamaktadır. Uşak ilinin Eşme ilçesinde yetiştirilen bu koyun ırkı, bu ilçenin tek geçim kaynağıdır.
Eşme Koyun Cinsi Görünüm Özellikleri
* Eşme koyun ırkının rengi beyazdır.
* İnce bir kuyruğa sahiptir.
* Erkeklerinde spiral boynuz bulunmaktadır.
* Dişilerin genelinde boynuz yoktur.
* Kulak büyüklükleri orta düzeydedir.
* Ülkemizde yetiştirilen diğer yerli ırklarla hemen hemen aynı baş yapısına sahiptir.
* Canlı ağırlık artışı dişilerde 55 ile 60 kilogram iken, erkeklerde 70 ile 80 kilogram arasındadır.
Eşme Koyun Cinsi Verim Özellikleri
* Eşme koyun ırkı kombine bir ırktır.
* Et, süt ve döl verimi oldukça yüksek olan bir ırktır.
* Karkas ağırlıkları dişilerde 23 ile 27 kilogramdır.
* Karkas ağırlıkları kuzularda 13 ile 15 kilogram kadardır.
* Süt verimi 45 ile 60 litre civarındadır. (NERMİN SAYAR)
