Uzmanlara göre bu durum, sadece bireylerin enerji seviyesini değil, kalp sağlığından ruh haline kadar pek çok sistemi tehdit ediyor. Uyku bozukluğu, artık yalnızca bireysel bir sorun değil; halk sağlığı meselesi olarak ele alınıyor.
Uyuyamamak Artık Lüks Değil, Kriz Sebebi
Son yıllarda yapılan araştırmalar, Türkiye’de her 5 kişiden 1’inin uykuya dalmakta ya da kaliteli uyumakta zorlandığını gösteriyor. İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Uyku Araştırmaları Birimi’nin 2025 yılı raporuna göre, kronik uykusuzluk vakaları son 3 yılda %37 oranında artış gösterdi.
Prof. Dr. Sibel Karagöz, bu artışın temel nedenlerinin başında dijital ekranlara maruz kalma süresindeki artış, geç saatlerde yemek tüketimi, hareketsiz yaşam tarzı ve kronik stresin geldiğini belirtiyor. Karagöz’e göre, özellikle gençler arasında "sosyal jet lag" olarak bilinen gece geç yatıp sabah erken kalkma alışkanlığı, biyolojik saati alt üst ediyor.
Uyku Eksikliği Hangi Hastalıkları Tetikliyor?
Uykusuzluğun etkileri yalnızca yorgunlukla sınırlı değil. Uzmanlar, kaliteli uykunun kalp-damar sağlığından bağışıklık sistemine kadar birçok alanda hayati rol oynadığını vurguluyor. Kronik uyku yoksunluğunun tetiklediği başlıca sağlık sorunları şunlar:
-
Hipertansiyon
-
Tip 2 Diyabet
-
Obezite
-
Depresyon ve Anksiyete Bozuklukları
-
Hafıza zayıflığı ve dikkat eksikliği
-
Kalp krizi riski artışı
Yani düzenli ve kaliteli uyku, yalnızca dinlenmek değil; sağlıklı bir yaşamın temel taşı olarak görülüyor.
Uyku Hijyeni Nedir? Nasıl Sağlanır?
Peki, daha kaliteli bir uyku için neler yapılmalı? Uzmanlar, “uyku hijyeni” kavramını ön plana çıkarıyor. Uyku hijyeni, bireyin kaliteli ve yeterli uyumasını sağlamak için günlük yaşamda dikkat etmesi gereken alışkanlıklar bütünüdür. İşte bazı temel öneriler:
-
Her gün aynı saatte uyuyup uyanmak
-
Yatak odasını serin, karanlık ve sessiz tutmak
-
Uyumadan en az 1 saat önce ekranlardan uzak durmak
-
Ağır yemeklerden, kahveden ve şekerli içeceklerden uzak durmak
-
Günlük en az 20 dakika fiziksel aktivite yapmak
-
Yatak odasını yalnızca uyumak için kullanmak
Bu basit gibi görünen ama etkili adımlar, hem uyku kalitesini hem de yaşam kalitesini büyük ölçüde artırabiliyor.
Sağlık Bakanlığı’ndan Yeni Adım: “İyi Uykuyla Sağlıklı Hayat” Kampanyası Başlıyor
Sağlık Bakanlığı, artan uyku bozukluğu vakalarına karşı toplumda farkındalık yaratmak amacıyla “İyi Uykuyla Sağlıklı Hayat” kampanyasını başlattı. Kampanya kapsamında kamu spotları, sosyal medya içerikleri ve okul temelli seminerlerle uyku bilinci artırılacak.
Özellikle gençleri hedef alan kampanya, telefon bağımlılığı, geç yatma alışkanlığı ve stresle baş etme yollarına dair bilgi vererek uyku kalitesini yükseltmeyi hedefliyor.
İyi Bir Uyku, Sağlıklı Bir Yaşamın Anahtarıdır
Gündelik hayatın telaşında çoğu zaman göz ardı edilen uyku, aslında vücudun yeniden yapılanma sürecidir. Kronik uykusuzluk, sadece bireyin değil, toplumun üretkenliğini ve sağlığını da doğrudan etkiliyor. Uzmanlar, “her birey günde ortalama 7-9 saat kaliteli uyku almalı” uyarısında bulunuyor. Uykuya gereken önemi vermek, gelecekte daha sağlıklı bir toplumun inşası için atılacak en etkili adımlardan biri olabilir.
